بیش از 75 درصد از افراد مبتلا به ام اس ممکن است در دورهای از زندگی خود، مشکلات مثانه را تجربه کنند. مشکلات مثانه در ام اس معمولا با پیشرفت بیماری به طور متوسط شش سال بعد از تشخیص اولیه ایجاد میشود.
مشکلات مثانه مربوط به ضایعاتی است که انتقال پیامهای عصبی را در مناطقی از سیستم عصبی مرکزی مسدود کرده یا به تاخیر میاندازند. این مشکلات با کاهش تحرک بیمار رو به وخامت میرود.
مشکلات مثانه شامل مشکلاتی در نگهداشتن ادرار و همچنین دفع آن است. برخی افراد ترکیبی از این دو را تجربه میکنند که ممکن است منجر به بیاختیاری ادرار شود و درمان چنین عارضه سلامتی پیچیده خواهد بود.
مشکلات ذخیره ادرار مثانه را بیش فعال میکند و باعث تکرر ادرار (بیش از 8 بار در روز و 2 بار در شب)، احساس نیاز فوری به تخلیه مثانه و عدم توانایی در کنترل ادرار میشود. مشکلات دفع ادرار نیز شامل مشکل در شروع ادرار و دفع ناقص ادرار است. البته عفونت دستگاه ادراری نیز از مشکلات شایع در بیماران ام اس است.
تشخیص مشکلات مثانه
قبل از اینکه درمان مشکلات مثانه توسط پزشکان تعیین شود، به طور معمول برخی آزمایشات پزشکی از جمله موارد زیر انجام میشود:
● آنالیز ادرار، به دنبال مشاهده خون در ادرار
● نوار مثانه یا تست ارودینامیک
● سونوگرافی کلیه
نوار مثانه یک آزمایش استاندارد محسوب میشود که عملکرد کلی مثانه را به صورت کامپیوتری بررسی میکند. این آزمایش شامل قرار دادن یک کاتتر کوچک متصل به کامپیوتر درون مثانه و پر کردن مثانه با آب در همین وضعیت است.
در حالی که مثانه پر میشود، تکنیسین از بیمار سوالاتی میپرسد. پس از پر شدن، بیمار در دستگاهی ادرار میکند که فشار و جریان آن را اندازهگیری مینماید. بعد از آن، سونوگرافی کلیه برای تعیین طبیعی بودن کلیهها انجام میگیرد.
مدیریت و درمان مشکلات مثانه در ام اس
مدیریت فردی با راهکارهای ساده
اولین کاری که مبتلایان ام اس برای کنترل و خود مدیریتی مشکلات مثانه انجام میدهند، کاهش مصرف مایعات است. کاهش مصرف مایعات باعث افزایش غلظت ادرار و تحریک مخاط مثانه میشود که در نتیجه خطر عفونت ادراری را بالا میبرد. از سوی دیگر این کار باعث کم آبی بدن و عوارض دیگر نیز میشود.
پزشکان خاطر نشان میکنند که مهمترین نکته در مدیریت این بیماری، محافظت از کلیهها است، زیرا ممکن است منجر به یوروسپسیس (نوعی عفونت ادراری) شود که در نهایت وضعیت بیمار مبتلا به ام اس را بدتر خواهد کرد.
بسته به مرحله بیماری، مهارت و تحرک فرد، پشتیبانی و حمایتهایی که در خانه دریافت میکند، درمان مشکلات مثانه در هر فرد متناسب با شرایط او خواهد بود. گاهی ممکن است درمان به سادگی آموزش مجدد کنترل مثانه باشد، برای مثال آموزش نگه داشتن مثانه برای مدت زمانی کمی بیشتر باشد.
پزشکان همچنین میتوانند یک تغییر روتین را برای مدیریت بهتر مایعات پیشنهاد کنند. به جای نوشیدن هشت فنجان قهوه در طول روز، سعی کنید بیشتر آب بنوشید، مصرف مایعات را در شب و مصرف قرصهای کرنبری که میزان اسیدیته ادرار را بالا میبرند، کاهش دهید. این کارها به کاهش میزان باکتری در ادرار کمک میکند.
خواندن این مقالات به شما کمک خواهد کرد:
روشهای درمانی مشکلات مثانه در ام اس
● فیزیوتراپی کف لگن احتمالا کم هزینهترین و یکی از موثرترین روشها برای درمان مشکلات مثانه است. تمرینات کف لگن که به آن تمرینات کگل نیز گفته میشود، عضلات را تقویت کرده و کنترل آنها را بهبود میدهد.
● تکنیکهای دیگر شامل تحریک پوستی عصب درشت نی (PTNS) است، جایی که الکترودهای سوزنی سیگنالهای ضربهای را به مثانه و کف لگن میفرستد؛ خود کاتتریزاسیون متناوب (ISC) که ممکن است برای افرادی که مشکل تخلیه مثانه دارند توصیه شود و به سادگی توسط فرد مبتلا به ام اس با کنترل حرکتی کافی قابل انجام است.
● اینتراستیم یک وسیله کوچک کاشتنی است که عصب ساکرال را تحریک کرده و به این شکل به ارتباط بین مغز و کف لگن کمک میکند.
● تزریق بوتاکس نیز راهکار دیگری است که به شل شدن عضلات مثانه کمک میکند، این شیوه یک درمان تزریقی است که برای درمان مشکلات مثانه در افراد مبتلا به ام اس تایید شده است.
● داروها نیز میتوانند به کنترل مشکلات مثانه، متوقف کردن اسپاسم و کاهش دفعات اضطرار کمک کنند. پزشک بیمار تصمیم میگیرد که کدام روش درمان با توجه به شرایط بیمار بهتر خواهد بود.
روش جراحی درمان مشکلات مثانه
البته روشهای جراحی دیگری نیز برای افرادی که به هیچ یک از روشهای فوق پاسخ نمیدهند، وجود دارد. مانند سوند سوپراپوبیک (عمل سیستوسمی) که با یک لوله ادرار را به یک کیسه خارجی تخلیه میکند، در واقع یک کاتتر ساکن یا لوله انعطافپذیر در مثانه کار گذاشته میشود که ادرار را درون یک کیسه خارجی تخلیه میکند.
همه چیز در رابطه با مشکلات مثانه در ام اس
● مشکلات مثانه در افراد مبتلا به ام اس ناشی از چیست؟
مشکلات مثانه مربوط به ضایعاتی است که انتقال پیامهای عصبی را در مناطقی از سیستم عصبی مرکزی مسدود کرده یا به تاخیر میاندازند.
● تشخیص مشکلات مثانه با چه روشهایی انجام میشود؟
روشهای آنالیز ادرار، به دنبال مشاهده خون در ادرار، نوار مثانه یا تست ارودینامیک، سونوگرافی کلیه برای تشخیص مشکلات مثانه به کار میرود.
● مدیریت فردی مشکلات مثانه برای بیماران ام اس چه راهکارهایی دارد؟
نوشیدن آب به جای مصرف قهوه و کاهش مصرف مایعات در شب
● آیا به کمک تمرینات ورزشی مانند کگل میتوان مشکلات مثانه را کنترل کرد؟
بله، این تمرینات با تقویت عضلات کف لگن، کنترل مثانه را بهبود میبخشد.
