قهوه به دلیل طعم مطبوع آن به عنوان یک نوشیدنی محبوب و مورد پذیرش بسیاری از مردم جهان است. مهمترین ماده موجود در قهوه کافئین است که در سالهای اخیر نظر پژوهشگران را به خود جلب نموده و نقش آن در پیشگیری از بیماریهای نورودژنراتیو مانند ام اس به طور مکرر بررسی شده است. در صورتی که مایلید در مورد رابطه کافئین و ام اس بیشتر بدانید، ادامه مطلب را بخوانید.

کافئین و ام اس

نتایج مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده است که مصرف منظم کافئین با پیشگیری و درمان بیماریهایی نظیر آلزایمر، پارکینسون، و ام اس ارتباط دارد. پژوهشگران اظهار می‌دارند که دریافت کافئین از طریق نوشیدن قهوه و امثال آن نقش محافظت کنندگی عصبی دارد و می‌تواند میزان ابتلا به این بیماریها را کاهش دهد. این خاصیت محافظت کنندگی عصبی به اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی کافئین و نقش آن در کاهش استرس اکسیداتیو نسبت داده شده است. محققین همچنین بیان کرده اند که نوشیدن قهوه می‌تواند در تسکین بعضی علائم ام اس موثر باشد و بهره وری و تمرکز فرد را افزایش دهد. مکانیسم دقیق اثر محافظت کننده عصبی کافئین به طور کامل شناخته نشده است و تحقیقات در زمینه رابطه کافئین و ام اس همچنان ادامه دارد.

در سالهای اخیر نقش کافئین در پیشگیری از بیماری ام اس نظر پژوهشگران را به خود جلب نموده است

کافئین و ام اس، کافئین چیست؟

قهوه از بیش از 1000 ترکیب فعال بیولوژیکی تشکیل شده که از بین همه آنها کافئین (1 ، 3 ، 7-تری متیل گزانتین) بیشتر مورد بررسی قرار گرفته است. اگرچه کافئین معمولا با قهوه شناخته می شود، اما در نوشابه ها و نوشیدنی های انرژی زا نیز به مقدار قابل توجهی یافت می شود. کافئین در مدت 45 دقیقه پس از مصرف خوراکی به طور کامل جذب می شود و پس از 20 تا 30 دقیقه به بالاترین غلظت پلاسمایی خود می رسد. کافئین موجود در قهوه نسبت به سایر منابع بسیار سریع جذب می شود و میزان آن در انواع مختلف قهوه متفاوت است.

کافئین و ام اس، سیستم عصبی

استفاده از کافئین به عنوان یک درمان پزشکی در اوایل قرن نوزدهم آغاز شد و پس از آن به سرعت افزایش یافت. کافئین به علت اینکه می تواند به راحتی از سد خونی مغزی (BBB) ​​عبور کند، بر روی سیستم عصبی مرکزی (CNS) تاثیر می گذارد و یکی از پرکاربردترین محرک های سیستم عصبی است. کافئین همچنین برای سیستم عصبی اثرات محافظت کنندگی دارد و این اثرات را به توانایی آن در کاهش انتقال آدنوزین در مناطق مختلف مغز نسبت می دهند (آدنوزین یک انتقال دهنده و تنظیم کننده عصبی است و ساختاری بسیار شبیه به کافئین دارد). کافئین همچنین دارای یک اثر ضد التهابی است و با مهار تولید سیتوکین های پیش التهابی مانع از شروع روند التهاب در سیستم ایمنی می شود و همچنین، یکی از بزرگترین منابع آنتی اکسیدان در افرادی است که از رژیم های غربی تبعیت می کنند. نتایج بررسی هایی که تاکنون در مورد تاثیر مصرف قهوه بر سیستم عصبی صورت گرفته نشان می دهد که کافئین تاثیر مثبتی بر عملکرد شناختی و حافظه دارد و در افزایش میزان توجه نیز موثر است.

کافئین و ام اس، کاهش خطر ابتلا به بیماری ام اس

در شصت و هفتمین نشست سالانه آکادمی مغز و اعصاب آمریکا عنوان شده است که نوشیدن قهوه ممکن است با کاهش خطر ابتلا به بیماری ام اس مرتبط باشد؛ همچنان که با کاهش خطر بعضی دیگر از بیماریهای نورودژنراتیو مانند پارکینسون و آلزایمر مرتبط است. بر اساس تحقیقات انجام شده شانس ابتلا به ام اس در افرادی که روزانه بیش از 900 میلی لیتر قهوه (تقریباً سه لیوان) می نوشند، تا 30 درصد کمتر از افرادی است که قهوه نمی نوشند. اگرچه دلیل این امر هنوز به خوبی مشخص نشده است، اما فرض بر آن است که وجود خواص محافظت کنندگی عصبی کافئین نقش بسزایی در آن داشته باشد.

کافئین و ام اس، مکانیسم عمل

در بیماری ام اس سیستم ایمنی بدن به پوشش محافظ عصب (میلین) در مغز و نخاع حمله کرده، باعث تخریب آن می شود. کافئین به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی خود می تواند به حفظ میلین و پیشگیری از تخریب آن کمک کند. کافئین همچنین دارای خواصی است که به مبارزه با التهاب کمک می کند. البته، هنوز مکانیسم هایی که مسئول اثرات مفید آن هستند به طور کامل شناخته نشده اند.

کافئین و ام اس، بهبود علائم بیماری

همانطور که گفته شد کافئین می تواند خواص محافظت کنندگی عصبی داشته باشد بدین معنا که التهاب را سرکوب می کند. بعلاوه، به نظر می رسد که نوشیدن روزانه قهوه به افراد مبتلا به بیماری ام اس در بهبود علائمی مانند ناتوانی و خستگی خفیف، یبوست، و مه شناختی کمک می کند. نتایج مطالعات اپیدمیولوژیک نشان می دهند که نوشیدن قهوه توانسته تمرکز بیماران را بر وظایف خود بیشتر کرده، دامنه توجه آنها را افزایش دهد. همچنین بعضی از بیماران گزارش کرده اند که وقتی اثر کافئین در بدن آنها از بین می رود علائمی مانند عدم تحمل گرما، حالت تهوع و حتی خستگی را بیشتر احساس می کنند. از آنجا که قهوه و کافئین بر خواب آلودگی طول روز در بیماری پارکینسون (PD) تاثیر مثبتی داشته است، انتظار می رود که بتوان اثر مشابهی برای آن در ام اس نیز فرض کرد.

کافئین و ام اس، بیان یک تجربه

یکی از بیماران مبتلا به ام اس در وبلاگ شخصی خود اینطور نوشته است:

“. . . من قهوه را نه برای طعم آن، بلکه برای کمک به مبارزه با خستگی می نوشم. من هیچ دارو یا مکملی برای خستگی ام اس مصرف نمی کنم، و به هیچ یک از نوشیدنی های انرژی زا لب نمی زنم . . . برای من، یک فنجان قهوه سیاه تنها چیزی است که خستگی ام را برطرف می کند و مرا متمرکز و هوشیار می سازد . . . “.

به نظر می‌رسد که نوشیدن قهوه بتواند در بهبود علائمی مانند ناتوانی و خستگی خفیف، یبوست، و مه شناختی در ام اس کمک کند

میزان مصرف

مصرف متعادل کافئین نباید سلامتی فرد را تهدید کند. اما با توجه به خطری که در مصرف افراطی آن وجود دارد، اداره ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSA) حداکثر 400 میلیگرم در روز (200 میلیگرم در هر دوز) را برای کافئین پیشنهاد کرده است. این مقدار، تقریباً معادل چهار فنجان قهوه در روز است. لازم به یادآوری است که مصرف قهوه را نباید با مصرف کافئین برابر دانست. چون مواد تشکیل دهنده قهوه بسیار بیشتر از کافئین است و باید به محتویات مختلف و نحوه عملکرد آنها در ترکیب توجه شود و مطالعات این زمینه هنوز تکمیل نشده است.

کافئین و ام اس، عوارض و خطرات

دریافت دوزهای بالای کافئین از طریق مصرف زیاد قهوه و سایر نوشیدنیهای کافئین دار، مخصوصا در افرادی که به آن حساس هستند، می تواند عوارضی به همراه داشته باشد. این عوارض شامل تحریک پذیری، اضطراب، بی خوابی، افزایش فشار خون، افزایش ضربان قلب، بیقراری، لرزش ماهیچه ها و تکرر ادرار است. همچنین افزودن شکر و خامه به این نوشیدنیها بطور غیر مستقیم سلامت فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. زمان دریافت کافئین نیز اهمیت دارد و بهتر است آخرین فنجان قهوه پنج ساعت قبل از خواب شبانه نوشیده شود.

اعتیاد به کافئین

استفاده بیش از حد از نوشیدنی های کافئین دار همچنین می تواند منجر به وابستگی جسمانی خفیف شود. به این دلیل است که مدیریت مصرف قهوه بسیار مهم است.

منابع: ۱ – ۲ – ۳