ام اس یک بیماری خود ایمنی است که بیشتر در بزرگسالی و جوانی رخ میدهد. در رابطه با طب سنتی و ام اس، استفاده از داروهای مکمل و جایگزین، به ویژه داروهای گیاهی به طرز چشمگیری در بیماران مبتلا به MS در طی دهه های گذشته افزایش یافته است.
بیماری ام اس چیست
بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خود ایمنی است که بیشتر در بزرگسالی و جوانی رخ میدهد. هنوز علت بیماری MS به خوبی درک نشده است ، اما به نظر می‌رسد که هر دو عامل ژنتیکی و محیطی نقش مهمی در شروع یا پیشرفت بیماری ام اس دارند. در این بیماری ، سلولهای دفاعی بدن غلاف میلین را در CNS ( سلول های عصبی ) تخریب می‌كنند كه منجر به ضعف عملکرد در این سلول ها می‌گردد. پاتوفیزیولوژی بیماری ام اس به خوبی مشخص نشده است و همین موضوع باعث میشود که استراتژی درمان آن بسیار دشوار باشد.
در حال حاضر اکثر راهکارهای درمان بیماری MS بر جلوگیری از التهاب در سلول های عصبی متمرکز شده است. داروهای مختلفی برای درمان بیماری MS مانند گلاتیرامر استات ، ناتالیزوماب ، المتوزوماب و فینگولیمود معرفی شدند که این داروها در طولانی مدت عوارضی مانند سکته مغزی ، سردرد ، میگرن و افسردگی را نشان داده اند. تاکنون هیچ درمانی مطلق برای بیماری ام اس پیدا نشده است و سعی در یافتن راه های درمان ایمن و داروهای موثر همچنان ادامه دارد.
تاثیر داروهای گیاهی در ارتباط با طب سنتی و ام اس
در رابطه با طب سنتی و ام اس، استفاده از داروهای مکمل و جایگزین، به ویژه داروهای گیاهی به طرز چشمگیری در بیماران مبتلا به MS در طی دهه های گذشته افزایش یافته است. مطالعات نشان میدهد که گیاهان دارویی در اختلالات مختلف از جمله سرطان ، دیابت و بیماریهای عصبی دارای تاثیرات درمانی هستند. یافته های اخیر نشان میدهد که برخی ترکیبات گیاهی باعث بهبود ترمیم میلین و منجر به سرکوب التهاب سلولهای عصبی می شوند. همچنین ، مطالعات زیادی وجود دارد که اثرات ضد التهابی و آنتی اکسیدانی گیاهان دارویی را به عنوان یک داروی طبیعی، بی خطر و مطمئن برای درمان بیماری های عصبی نشان میدهد.
مطالعات انجام شده نشان داده است که بیماران MS علاقه مند به استفاده از داروهای گیاهی برای کنترل علائم بیماری خود هستند . به عنوان مثال در چین ، گیاهان دارویی چینی icine (CHM) به طور گسترده ای توسط بیماران مبتلا به MS برای کاهش شدت علائم بیماری استفاده میشود. از جمله خواص این دارو های گیاهی شامل آنتی اکسیدانی ، اثرات ضد آپوپتوز ، خواص ضد التهابی در سلول های عصبی میباشد. گیاهان دارویی نقش مهمی در درمان MS و علائم مرتبط با آن دارند اما درک اثر بخشی آنها به خوبی مشخص نشده است. ما در اینجا در مورد برخی از ترکیبات گیاهی و اثرات مفید آن در بیماری ام اس صحبت خواهیم کرد.
انواع گیاهان دارویی در طب سنتی و ام اسطب سنتی
از دیر باز برای درمان انواع و اقسام بیماری ها مورد استفاده قرار گرفت و می‌گیرد. چینی ها در استفاده از طب سنتی برای درمان بیماری بیشتر از سایر افراد جهان معروف هستند. طب سنتی چینی مبتنی بر حفظ تعادل طبیعی جریان انرژی در بدن است. چینی ها برای درمان بیماری ها از روش هایی مثل طب سوزنی ، گیاهان دارویی، رژیم غذایی و تغذیه خاص، ورزش و ماساژ استفاده می‌کنند. طب سنتی چینی در درمان بیماری ام اس نیز موثر بوده و استفاده از داروهای گیاهی چینی ممکن است اثرات و علائم بیماری ام اس را کاهش دهد. در زیر به انواعی از این گیاهان دارویی موثر در طب سنتی و ام اس اشاره میشود.
جینکو بیلوبا
Ginkgo biloba (معروف به جینکو) یکی از قدیمی ترین گونه های درخت است. جینکو گیاه بومی کره و چین است ، اما اکنون در سراسر جهان یافت میشود . جینکو از عصاره برگ درختان جینکوبیلوبا به دست می‌آید که به طور سنتی به عنوان درمان برای بهبود هوشیاری و حافظه ذهنی استفاده میشود. مطالعات نشان داده است كه اثر ضد التهاب و مهار كننده عصاره جينكو براي بيماري MS موثر است .
نقش درمانی احتمالی این گیاه در فرآیند التهاب ناشی از بیماری ام اس به وضوح معرفی و نشان داده شده است بنابراین جینکو می‌تواند این روند را در بیماری ام اس مهار کند. این گیاه به طور کلی بدون عوارض جانبی پر خطر است ، اما در بعضی موارد سرگیجه و سردرد هنگام مصرف گزارش شده است. بهبود وضعیت عملکردی ( بی حالی و خستگی) مبتلایان به بیماری ام اس و تقویت فعالیتهای عصبی از ویژگیهای ارزشمند گیاه جینکو بیلوبا است.
زنجبیل
در رابطه با طب سنتی و ام اس و درمان با داروهای گیاهی می‌توان به گیاه زنجبیل اشاره کرد. زنجبیل یک گیاه معطر و بومی هند است و معمولاً در آسیا ، آفریقا و آمریکای لاتین رشد می‌کند. ریشه زنجبیل به طور معمول به عنوان یک ادویه معطر و یک داروی سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. خاصیت ضد التهابی زنجبیل دلیل مصرف آن برای درمان بیماران MS است . زنجبیل و مشتقات کم آب آن (shogaol) ، مهمترین اجزای زنجبیل هستند که اثرات ضد التهابی دارند .
اثرات ضد التهابی زنجبیل و مشتقات آن، با مهار بیان دو آنزیم اکسید نیتریک اکساید سنتاز و سیکلواکسیژناز 2 در ماکروفاژها که با حمله به سلول های عصبی بافت میلین آنها از بین می‌برند، اعمال میشود. همچنین این گیاه باعث جلوگیری از کاهش دوپامین و کاهش میزان آپوپتوز در سلول های عصبی نیز می‌گردد. اثرات مثبت زنجبیل و ترکیبات فعال آن با استفاده از اثرات ضد التهابی و محافظت نورونی ، در مدلهای حیوانی ام اس مورد تایید قرار گرفت ، اما هنوز هم مطالعات بالینی در مورد تاثیرات این گیاه در بیماران ام اس برای تایید این نتایج ادامه دارد.
Figure 3اثرات زنجبیل در رابطه با طب سنتی و ام اس
کورکوما
کورکوما یک گیاه گرمسیری است که بومی جنوب و جنوب شرقی آسیا است . این گیاه متعلق به خانواده زنجبیل است. ماده رنگ زرد به دست آمده از ریشه های این گیاه کورکومین نامیده میشود. کورکومین به عنوان یک ادویه و رنگدانه رژیم غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کورکومین معمولاً به عنوان داروی قومی آسیا برای درمان اختلالات صفراوی ، بی اشتهایی ، سرفه ، سینوزیت و گلودرد استفاده میشود. اثر ضد التهابی کورکومین به طور واضح در مطالعات طب سنتی و ام اس مورد بررسی قرار گرفته است .
کورکومین نقش ضد التهابی خود را از طریق مهار سیتوکین های التهابی انجام میدهد. تست این گیاه در مدل های حیوانی بیماری ام اس باعث کاهش نفوذ التهاب به سلول های عصبی گردید. مصرف دوز زیادی از این دارو گیاهی باعث ایجاد اثرات جانبی و همچنین حالت تهوع می‌گردد. اگرچه ، تاثیرات درمانی کورکومین در مطالعات مختلف نشان داده شده است ، اما برای تایید موثر بودن و تجویز کورکومین برای بیماران ام اس مطمئناً مطالعات انسانی لازم است.
هایپرسین
این گیاه که یک گیاه گلدار است، بومی اروپا و آسیا میباشد اما امروزه در سراسر جهان رواج دارد . از زمان باستان این گیاه محبوب بوده است زیرا دارای طیف گسترده ای از اثرات درمانی برای بیماری های مختلف مانند اضطراب ، افسردگی و اختلالات قاعدگی است. در حال حاضر از این گیاه برای درمان اختلالات مرتبط با التهاب ، سرطان و بیماریهای عصبی استفاده میشود.
دلیل استفاده از هایپرسین در بیماری ام اس مربوط به اثرات ضد افسردگی آن است . این ماده جز اصلی در داروهای ضد افسردگی میباشد که باعث تحریک جریان خون مویرگی در مغز میشود. یکی دیگر از ترکیبات موجود در این گیاه هایپرفورین میباشد. گزارش شده است که هایپرفورین به دلیل مهار جذب دوپامین ، سروتونین ، نورآدرنالین ، گابا ، و ال-گلوتامات دارای اثرات ضد افسردگی است. این گیاه به دلیل اثرات ضد افسردگی ، آنتی اکسیدانی و ضد التهابی به بیماران ام اس توصیه میشود.
والرین
والرین گیاه بومی اروپا ، آمریکای شمالی و بخش هایی از آسیا است . Valerian گیاهی است که از ریشه و ریزوم آن برای اهداف دارویی استفاده میشود. به عنوان مثال ، برای مشکلات گوارشی ، صرع و عفونت ادراری دارای مصرف میباشد. والرین به عنوان درمانی گیاهی برای مشکلات خواب و بی خوابی در ارتباط با طب سنتی و ام اس معرفی شده است. اختلالات خواب مهمترین علت خستگی در بیماران مبتلا به ام اس است. نتایج آزمایشات بالینی نشان داد که مؤلفه اصلی عصاره ریشه این گیاه، اسید والرنیک در درمان اختلالات خواب خفیف تا متوسط موثر است.
عوارض جانبی محدود مانند درد معده و واکنش آلرژیک در بیماران تحت درمان با اسیدهای والرینیک مشاهده شده است. مصرف گیاه والرین باعث بهبود مشکلات و اختلالات خواب در بیماران مبتلا به ام اس شده است.
زغال اخته و تمشک
گونه ای از زغال اخته که گیاه بومی آمریکای شمالی است به طور سنتی در آمریکایی های بومی برای درمان اختلالات مثانه و کلیه استفاده میشود. بیماران ام اس مستعد ابتلا به کلون شدن دستگاه ادراری (UTC) و عفونت ادراری (UTI) هستند ، در نتیجه اختلال عملکرد مثانه در بیماری ام اس ممکن است شایع باشد. مطالعات نشان داده اند که آب زغال اخته یا کپسولهای تولید شده آن ، درمانی مفید برای اختلالات دستگاه ادراری است گزارش شده است زیرا که زغال اخته می‌تواند انسداد مجرای ادرار را مهار کند .
تمشک دارای دو ترکیب قابل توجهی ، فروکتوز و پروآنتوسیانیدین است که به باکتری های موجود در دستگاه ادراری را از بین میبرد و به طور موثری مانع از عفونت های مثانه و مشکلات ادراری می‌گردد.
سیاه دانه
از این گیاه به طور گسترده ای در طب سنتی استفاده میشود. گیاه سیاه دانه بومی اروپای جنوبی ، جنوب غربی آسیا و شمال آفریقا است . بذور و روغن سیاه دانه دارای سابقه طولانی و تاریخی و مذهبی برای معالجه بیماریهای مختلفی از قبیل سردرد ، کمردرد و مشکلات گوارشی است. مطالعه متعددی نشان داده شده است كه ا سیاه دانه دارای خواص درمانی متنوع از جمله ضد سرطان ، ضد درد ، ضد میکروب ، ضد التهاب ، محافظ کلیه میباشد و خاصیت آنتی اکسیدانی را نیز دارد.
شواهد متعددی وجود دارد که نشان دهنده خواص ضد التهابی روغن سیاه دانه است. در مطالعات آزمایشگاهی اثر مهاری روغن سیاه دانه و ترکیبات فعال آن بر روند التهاب نشان داده شده است. همچنین اثر درمانی سیاه دانه و مشتقات آن در مدل های حیوانی بیماری ام اس گزارش شده است که این کار توسط کاهش فرآیندهای التهاب زا و سرکوب آنها انجام میشود.
گیاه کاوا
کاوا یک گیاه روانگردان است که صدها سال در جزایر اقیانوس آرام مورد استفاده قرار می‌گرفت. ریشه این گیاه به دلیل خاصیت آرام بخش و بی حسی شناخته شده است . کاوا به طور سنتی برای تولید نوشیدنی آرامش بخش و آرامش بخش استفاده میشود. به نظر می‌رسد ترکیب کاوا و والریا برای درمان بی خوابی ناشی از استرس و اختلالات خواب ناشی از بیماری ام اس بسیار موثر است.
اثرات آرام بخش داروهایی که معمولاً در بیماری ام اس استفاده می‌شوند دارای ماده ی اصلی گیاه کاوا میباشد. استفاده گسترده از کاوا ممکن است منجر به سمیت کبدی ، نکروز کبدی و هپاتیت کلستاز گردد. با این حال این گیاه کاندیدای امیدوار کننده ای برای درمان اختلالات اضطرابی در بیماران مبتلا به ام اس است.
زعفران
یکی از مهم ترین گیاهانی که رابطه با طب سنتی و ام اس می‌توان به آن اشاره کرد، زعفران است. زعفران یک گیاه گلدار است و به عنوان گیاه دارویی برای بهبود اختلالات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد . زعفران معمولاً به عنوان داروی آرام بخش ، محرک، ضد انعقاد خون و اختلالات حافظه استفاده میشود. علاوه بر این ، اثرات ضد التهابی و ضد تشنجی زعفران نیز به اثبات رسیده است . کروسین ترکیب فعال اصلی زعفران است که طیف گسترده ای از فعالیت های درمانی زعفران مربوط به این ترکیب است.
اثرات ضد افسردگی و ضد التهابی التهابی زعفران در بیماری ام اس به وضوح به اثبات رسیده است. مؤثر است . Crocin موجود در زعفران علاوه بر اثرات ضد التهابی باعث کاهش صدمات عصبی در این بیماری خود ایمنی میشود. مطالعات نشان داده اند که کروسین دارای اثرات ضد افسردگی در افسردگی های خفیف تا متوسط است . مصرف زیاد زعفران باعث سرگیجه ، حالت تهوع ، استفراغ میشود. افسردگی یکی از علائم شایع در بیماری ام اس است. با توجه به نکات گفته شده، فعالیت ضد افسردگی زعفران می‌تواند در درمان اختلالات افسردگی در بیماران مبتلا به ام اس بسیار کمک کننده باشد.
اگر تجربه‌ای در ارتباط با ام اس دارید می‌توانید در بخش دیدگاه‌ها با بقیه به اشتراک بگذارید.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6311642/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6101689/
https://www.mstrust.org.uk/a-z/traditional-chinese-medicine
https://www.researchgate.net/publication/327545241_A_Review_of_Herbal_Therapy_in_Multiple_Sclerosis
