بتاسرون

بتاسرون اولین داروی تایید شده توسط سازمان غذا و دارو برای کاهش فعالیت بیماری در افراد مبتلا به ام اس عود کننده است. بتاسرون (اینترفرون بتا – 1 ب) یک بتا اینترفرون است که از سلولهای باکتریایی و با استفاده از تکنیکهای DNA نوترکیب ساخته میشود(یک سری روندها برای اتصال بخشهای DNA به همدیگر).

به شکل سادهتر میتوان گفت بتا اینترفرون یک پروتئین است که به طور طبیعی در بدن انسان هنگام ورود ویروسها آزاد میشود.

موارد مصرف بتاسرون

بتاسرون برای درمان موارد زیر توصیه شده است:
● برای افراد مبتلا به ام اس عود کننده و بهبود یابنده که قادر به حرکت(راه رفتن) هستند، برای کاهش حملات متناوب به کار میرود.
● در افراد مبتلا به ام اس ثانویه پیشرونده (با عود) برای کاهش سرعت پیشروی ناتوانی و کاهش دفعات حملات ام اس به کار میرود.
● برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به ام اس قطعی هستند، برای کاهش سرعت پیشروی بیماری استفاده میشود. البته پیش از شروع بتاسرون باید هرگونه تشخیص احتمالی دیگر رد شود.

موارد منع مصرف بتاسرون، در افرادی است که سابقه حساسیت بالا به اینترفرون بتا طبیعی یا نوترکیب، آلبومین انسانی یا هر ماده دیگری در این فرمولاسیون داشته باشند. همچنین برای زنان باردار و افراد مبتلا به بیماری کبدی جبران ناپذیر منع مصرف دارد.

دوز تجویز شده

بتاسرون یک داروی خود تزریقی است که به صورت روزانه زیر پوست (تزریق زیر جلدی) تزریق میشود. این دارو به صورت سرنگ از پیش پر شده به همراه ماده رقیق کننده موجود است. سرنگها از قبل با محلول آب نمک پر میشوند تا با ماده فعال که به صورت پودر است، ترکیب گردند. دوز توصیه شده بتاسرون 250 میکروگرم در روز است.

مکانیسم عمل (MOA) بتاسرون

اثرات اصلی بتاسرون مسدود کردن فعالیت سلولهای خاصی از سیستم ایمنی و کاهش عبور این سلولهای ایمنی به سیستم عصبی مرکزی میباشد، جایی که باعث التهاب و آسیب به میلین میشوند (میلین ماده عایقی است که از اعصاب محافظت میکند و به عملکرد درست آنها کمک میکند).

عوارض جانبی بتاسرون

از شایعترین عوارض جانبی درمان بتاسرون علائم شبیه آنفلوانزا (خستگی، لرز، تب، درد عضلانی و تعریق) و واکنشهایی در محل تزریق مانند تورم، قرمزی، تغییر رنگ و درد است. بیشتر این علائم به مرور زمان بهبود مییابد.

البته این لیست جامعی از عوارض جانبی بتاسرون نیست. بسیار مهم است که مبتلایان به ام اس در مورد هر دارویی که در نظر دارند، با پزشک خود مشورت کنند.با این حال برخی از عوارض جانبی احتمالی برای بتاسرون به شرح زیر است:
1. مشکلات کبدی از جمله نارسایی کبد؛ علائم مشکلات کبدی میتواند به شکل زرد شدن چشمها، خارش پوست، خستگی شدید، علائم شبیه آنفلوانزا، حالت تهوع یا استفراغ، کبودی سریع یا مشکلات خونریزی باشد. پزشک شما برای بررسی این علائم در هنگام مصرف بتاسرون، نیاز به یک آزمایش خون خواهد داشت.
2. واکنشهای آلرژیک جدی ممکن است بعد از تزریق اولین دوز بتاسرون به سرعت رخ دهند، یا بعد از چندین تزریق متوالی رخ دهد. این علائم میتواند به شکل تنگی نفس، مشکل بلع، تورم دهان یا زبان، خارش یا برجستگیهای پوستی باشد.

3. افسردگی یا افکار خودکشی؛ در صورت داشتن هر یک از علائم زیر، به خصوص اگر علائم جدید، بد یا نگران کننده هستند، با پزشک خود تماس بگیرید

● افکار در مورد خودکشی یا مردن
● افسردگی جدید یا بدتر (غرق شدن در غم و اندوه)
● اضطراب جدید یا بدتر (احساس بیقراری، عصبی بودن یا ترس بی دلیل)
● مشکلات خواب (بی خوابی)
● اقدام تهاجمی
● عصبی یا خشن بودن
● انگیزه برای انجام اقدامات خطرناک
● توهم و سایر تغییرات غیر معمول در خلق و خو
4. مشکلات قلبی؛ بتاسرون ممکن است برخی مشکلات قلبی از جمله نارسایی احتقانی قلب را بدتر کند. علائم مشکلات قلبی ممکن است با تورم مچ پا، تنگی نفس، کاهش توانایی ورزش، ضربان قلب سریع، تنگی قفسه سینه، افزایش نیاز به ادرار شبانه و …بروز کند.

5. مشکلات ناحیه تزریق؛ واکنشهای پوستی جدی ممکن است در برخی افراد به ویژه در مناطقی که آسیب جدی به پوست و بافت زیر آن وارد شده است، رخ دهد. این علائم در محل تزریق بتاسرون رخ میدهد و با علائمی مانند قرمزی، تورم، درد در محل تزریق، تخلیه مایعات از محل تزریق و تغییر رنگ پوست به سیاه و آبی همراه است.

بهتر است هربار که بتاسرون تزریق می کنید، محل تزریق را تغییر دهید، زیرا احتمال واکنش پوستی جدی را کاهش میدهد. از سوی دیگر بهتر است از تزریق بتاسرون در محلی از پوست که زخم، قرمز یا آلوده است خودداری نمایید.

6. علائم شبیه آنفلوانزا؛ بتاسرون میتواند علائم آنفولانزا مانند تب، لرز، خستگی، تعریق و دردهای عضلانی را در هنگام شروع استفاده از آن ایجاد کند. این علائم با مرور زمان کاهش پیدا میکنند، اما استفاده از داروهای تببر و مسکن در هنگام مصرف بتاسرون میتواند این علائم را کاهش دهد.
7. تشنج؛ برخی از افراد در هنگام مصرف بتاسرون دچار تشنج شدهاند، از جمله افرادی که قبلا هرگز تشنج نکردهاند. بنابراین مشخص نیست که این تشنج مربوط به بیماری ام اس، بتاسرون و یا ترکیبی از هر دو اینهاست. اگر پس از مصرف بتاسرون دچار تشنج شدید، باید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
8. مشکلات خون؛ ممکن است دچار افت در سطح گلبولهای سفید و قرمز خون یا سلولهایی که به لخته شدن خون کمک مِیکنند، شوید. اگر این افت شدید باشد، توانایی شما را در مقابله با عفونتها به شدت کاهش میدهد. این وضعیت می تواند احساس خستگی و سستی در شما ایجاد کند و به سادگی باعث کبودی یا خونریزی شود.
9. بارداری؛ اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.

اگر عارضه جانبی دارید که شما را آزار میدهد یا از بین نمیرود، با پزشک خود در این زمینه صحبت کنید.

آنتی بادی های خنثی کننده

برخی از افرادی که در حال درمان با بتا اینترفرون هستند، آنتیبادی های خنثی کننده ایجاد میکنند. البته مشخص نیست که آیا آنتیبادی ها تمام اثرات درمانی دارو را خنثی میکنند یا خیر. برخی تحقیقات نشان داده است که سطح بالایی از آنتیبادی ممکن است منجر به کاهش اثرات درمانی دارو شود. تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد.

آزمایشات بالینی

آزمایشات بالینی در ام اس عود کننده بهبود یابنده

در این آزمایش بالینی 972 نفر مبتلا به ام اس عود کننده بهبود یابنده بتاسرون را با دوز 1.6 MIU یا 8 MIU یا دارونما (درمان بدون هیچ داروی فعال) به مدت 2 سال دریافت کردند. در مقایسه با دارونما، بتاسرون میزان حملات سالانه را حدود 30 درصد کاهش داد. بتاسرون همچنین فعالیت بیماری را کاهش میدهد، به طوری که در تصویربرداری (MRI) حدود 80 درصد کاهش را در مقایسه با دارونما نشان داد.

MRI ابزاری قدرتمند برای تصویربرداری از مغز، نخاع و سایر قسمتهای بدن است. این ابزار در مبتلایان ام اس برای شناسایی مناطق التهاب استفاده میشود.

آزمایشات بالینی در ام اس ثانویه پیشرونده

در این آزمایش 718 فرد مبتلا به ام اس ثانویه پیشرونده بتاسرون یا دارونما را برای مدت 3 سال دریافت کردند. در مقایسه با دارونما، بتاسرون روند پیشروی ناتوانی را 9 تا 12 ماه به تعویق انداخت.

همچنین مصرف بتاسرون میزان حملات را تا 31 درصد کاهش داد. در یک تجزیه تحلیل دیگر مشخص شد که بتاسرون میزان ضایعات جدید را در مقایسه با دارونما کاهش میدهد. تجزیه تحلیل نهایی این مطالعه بعد از 35 ماه پیگیری، فواید بتاسرون را از نظر تاثیر بر روند پیشرفت بیماری و عود آن تایید کرد.

در یک تحقیق دیگر که در آمریکای شمالی بر روی 939 فرد مبتلا به ام اس ثانویه پیشرونده صورت گرفت، درمان با بتاسرون نتوانست تفاوت معناداری را از نظر تاثیر بر روند پیشرفت بیماری در مقایسه با دارونما ایجاد کند. اگر چه بهبودهایی در عود و ضایعات مغزی MRI وجود داشت.

آزمایش بالینی بر روی افراد با علائم اولیه ام اس

این آزمایش بررسی کرد که آیا بتاسرون میتواند در افرادی که علائم اولیه دلالت کننده بر ام اس (عارضههایی مانند عصب بینایی، ساقه مغز، مخچه و نخاع) و حداقل دو ضایعه مغزی خاموش قابل مشاهده در MRI را دارند، تبدیل به ام اس را کاهش دهد.

در مجموع 468 نفر به مدت 2 سال تحت درمان با بتاسرون و دارونما قرار گرفتند. احتمال ابتلا به ام اس قطعی بعد از دوسال 45 درصد با دارونما و 28 درصد با بتاسرون بوده است. 17 درصد کاهش خطر قطعی و 38 درصد کاهش خطر نسبی گزارش شد.

منبع:همه چیز در رابطه با آمپول بتاسرون

● بتاسرون چیست؟
اولین داروی تایید شده سازمان غذا و دارو برای کاهش فعالیت بیماری در مبتلایان به ام اس عود کننده است.
● آیا بتا اینترفرون منع مصرف دارد؟
بله، در افرادی که نسبت به بتا اینترفرون، آلبومین انسانی یا هر ماده دیگری در این فرمولاسیون حساسیت دارند، مصرف آن ممنوع است.
● دوز تجویز شده بتاسرون چقدر است؟
روزانه 250 میکروگرم
● مکانیسم عمل بتاسرون چگونه است؟
فعالیت سلولهای خاصی از سیستم ایمنی را مسدود کرده و مانع عبور آنها به سمت سیستم عصبی مرکزی میشود.